„Opór i poddanie” – wystawa prac Macieja Kasperskiego

gdzie: Vivid Gallery | Galeria Sztuki, plac Kościuszki 4, Wrocław
kiedy: 2021-09-23 - 2021-10-16
bilety: Wstęp darmowy
partner: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu

Opór i poddanie to wystawa  obiektów ceramicznych Macieja Kasperskiego, który odszedł od nas niespodziewanie, przedwcześnie tuż przed planowanym wernisażem w 2020 roku. Pierwotna  idea  Oporu i poddanie odnosi się zarówno do walki wewnętrznej jak i pracy nad tworzywem – w tym wypadku gliną. Proces  powstawania prac z masy szamotowej i szkliwa o sensualnych, organicznych kształtach  został poddany wnikliwej obserwacji przez autora. Przyzwolenie na poddanie, zaniechanie oporu prowadzić  może do psychologicznego doświadczenia „twórczego przepływu”. Wtedy samo narzędzie jakby świadomie kieruje ręką artysty.  Nieobecność autora nadaje tej wystawie inny, duchowy wymiar.

 

 

 

             Maciej Kasperski ukończył studia na Wydziale Ceramiki i Szkła w 1996 r., uzyskując dyplom w pracowni prof. Ireny Lipskiej-Zworskiej. W 1999 r. Podjął pracę w macierzystej uczelni jako asystent w Pracowni Podstaw Projektowania Ceramiki. W 2007 roku obronił pracę doktorską, której temat brzmiał: „Między przedmiotem a obiektem”. W 2014 r., w wyniku postępowania kwalifikacyjnego został doktorem habilitowanym, a rok później uzyskał stanowisko profesora uczelni. Jego twórczość odnosi się do bardzo szeroko pojmowanej ceramiki artystycznej, ale wykracza daleko poza ramy tej dyscypliny. Podejmowane problemy i zrealizowane prace łączą w sobie zagadnienia współczesnego designu z działaniami o charakterze rzeźbiarskim i instalacyjnym prezentowanymi w przestrzeni publicznej. W sferze jego zainteresowań pozostawała także fotografia i projektowanie graficzne. Swój dorobek prezentował na wielu znaczących wystawach i konkursach w kraju i za granicą. Dzięki biegłemu opanowaniu warsztatu potrafił realizować nowatorskie założenia w dowolnym tworzywie ceramicznym oraz łączyć je z innymi materiałami. Osiągnięte rezultaty potwierdzają, że był utalentowanym i ambitnym artystą, nieustannie dążącym do rozwoju i penetrującym różnorodne obszary działań plastycznych. Jego dokonania publikowane były w szeregu prestiżowych wydawnictw poświęconych sztuce współczesnej. Był inicjatorem i koordynatorem wielu przedsięwzięć artystycznych a także organizacyjnych na rzecz uczelni oraz wrocławskiego środowiska artystycznego z racji członkostwa w Związku Polskich Artystów Plastyków. Był niesłychanie aktywny, jakby przeczuwał, że dany mu czas będzie niestety tak bardzo ograniczony. Maciej Kasperski zmarł 12 listopada 2020 r. w wieku pięćdziesięciu jeden lat. Stało się to niespodziewanie i absolutnie przedwcześnie. Jako twórca imponował dynamiką osobowości, niezwykłą pasją z jaką podejmował wciąż nowe wyzwania. Był nienasycony w penetrowaniu kolejnych obszarów kreacji, a przy tym metodyczny i precyzyjny. Potrafił łączyć ekspresję i intuicję z rzeczową analizą i systematycznym realizowaniem przyjętych celów. Był też życzliwym człowiekiem, lubianym kolegą, zaangażowanym i cenionym dydaktykiem.

 

             Wystawa prac Macieja Kasperskiego, którą można oglądać we wrocławskiej Galerii Vivid nosi tytuł Opór i Poddanie. Została przygotowana w oparciu o założenia określone przez samego twórcę. Miała być kolejnym rozdziałem w artystycznej biografii, przybliżającym aktualny nurt poszukiwań. Prezentacją cyklu form realizowanych w ciągu dwu ostatnich lat, jako jeden z etapów bogatego i różnorodnego dorobku. Punktem wyjścia do powstania kolekcji form był z jednej strony dialog z materiałem wykorzystanym do ukształtowania brył, a z drugiej, nie mniej ważnym, aspekt teoretyczny, zrodzony z dyskusji prowadzonych przez autora z zaprzyjaźnionym z nim fizykiem, pracownikiem Politechniki Wrocławskiej – drem Maciejem Mulakiem. Zespolenie wiedzy teoretycznej i w pewnej mierze filozofii z praktyką opartą na wyobraźni, spontaniczności i eksperymentach technologicznych, przełożyło się na wykonanie kolekcji unikatowych kompozycji. Pozornie proste kształty każdej z nich współgrają z urozmaiconą kolorystycznie i fakturalnie powierzchnią. Spiralnie nawarstwiające się zwoje są w jakiś sposób industrialne, a równocześnie dynamika wyoblonych elementów nadaje im charakter organiczny. Wydają się być w równej mierze odbiciem praw natury z jej oczywistą urodą jak i pochodną logiki cywilizacji, podporządkowanej określonemu przeznaczeniu czy zastosowaniu. Budowanie ich z pasm gliny pozornie wydaje się łatwe, ale trzeba znać i rozumieć istotę masy, zastosować odpowiednią jej konsystencję i wybrać właściwy moment etapów łączenia, czy zdecydować o sposobie i czasie suszenia. Wszystko to także zawiera się w ujarzmieniu lub uległości wobec tkanki stanowiącej tworzywo, a każdy gest i decyzja weryfikowane są przez oddziaływanie wysokiej temperatury, utrwalającej i wydobywającej ostateczne efekty. Praca ceramika wykracza bowiem poza modelowanie z gliny, polega na konstruowaniu przedmiotów, które są w istocie skorupami o określonej strukturze i grubości ścianek, które mają przetrwać proces wypału w komorze pieca. Sens obiektów i koncepcję wystawy najlepiej oddają słowa artysty: Opór i poddanie to wieczne źródło twórczego napięcia, napęd rozwoju, a zarazem chwiejnej równowagi. Sama idea odnosi się zarówno do walki wewnętrznej jak i pracy nad tworzywem – w tym wypadku z ceramiką. Jak rozpoznać kiedy opór, który stawia materia jest do pokonania, a kiedy poddanie jest jedynym słusznym rozwiązaniem. Jak znaleźć punkt równowagi pomiędzy jednym a drugim. Czy rzeczywiście jak pisze Eckhart Tolle „Żadne prawdziwie pozytywne działanie nie może powstać, gdy nie ma poddania”? Niezwykle ciekawym dopełnieniem ekspozycji jest analityczny komentarz dra Mulaka, który z naukowego punktu widzenia odnosi się do pojęć i zjawisk jakie inspirowały i kierunkowały twórcę. Tekst wygłoszony podczas wernisażu, znajdziemy na stronach internetowych galerii. Sposób zaaranżowania wobec perfekcji z jaką podchodził do swoich działań Maciej Kasperski był też niewątpliwie wyzwaniem dla organizatorów przedsięwzięcia, pragnących oddać hołd wyjątkowemu twórcy i człowiekowi, którego dokonania zasługują na popularyzację i pamięć. Artyści odchodzą, ale trwają na szczęście w swoich dziełach, zgodnie z maksymą Hipokratesa: Vita brevis, ars longa, occasio praeceps, experimentum periculosum, iudicium difficile…

 

Krzysztof Rozpondek