32. Głogowskie Spotkania Jazzowe - Wystawa
"Rafał Olbiński: 50 okładek na 50-lecie Jazz Forum"
03-30.10.2016r.
Hole MOK Głogów
32. GŁOGOWSKIE SPOTKANIA JAZZOWE
- WYSTAWA:
„Rafał Olbiński: 50 okładek na 50-lecie Jazz Forum”
ANETA NOREK
Spotkanie autorskie: 20.10.2016r. godz. 19.00
„Rafał Olbiński: 50 okładek na 50-lecie Jazz Forum” – pod
takim tytułem wydany został piękny album z okazji złotego
jubileuszu JAZZ FORUM.
Wydawnictwo to zawiera 50 wybranych okładek autorstwa słynnego grafika,
ilustratora i malarza z lat 70., kiedy przez całą dekadę Olbiński był szefem artystycznym
magazynu JF, a także krótką historię JAZZ FORUM w opracowaniu Tomasza Gregorczyka
oraz wstęp i rozmowę dr Izabeli Gabrielson z artystą.
Album dostępny jest w sklepie http://jazzforum.com.pl/store/product_detail/14289 oraz
podczas promocji albumu na festiwalach i wydarzeniach koncertowych.
Podczas Głogowskich Spotkań Jazzowych dostępny będzie w postaci wystawy.
50 okładek na 50-lecie Jazz Forum
Okładki autorstwa Rafała Olbińskiego
„Jazz Forum” to unikatowy na skalę światową magazyn, który od ponad 40 lat relacjonuje
na bieżąco najważniejsze wydarzenia ze sceny jazzowej. Założony w 1965 roku przez
niezwykle aktywnego działacza Jana Byrczka, który był redaktorem naczelnym przez 10 lat.
„Jazz Forum” było unikatowe, gdyż jako jedyne tego typu czasopismo było wydawane
w języku angielskim (1967-1992) i niemieckim (1976-1981) w czasach kiedy w Polsce
panował system komunistyczny. „Jazz Forum” dzięki ponad 100 korespondentom z całego
świata informowało o nowościach w jazzie. W „Jazz Forum” można znaleźć wywiady z gwiazdami,
między innymi z Milesem Davisem, Tomaszem Stańką, Zbigniewem Seifertem, Joe Zawinulem,
Gilem Evansem, Chickiem Coreą, Patem Methenym, Janem Garbarkiem, ale także Krzysztofem
Pendereckim, Czesławem Niemenem, Stingiem, artykuły o muzykach wśród nich: John Coltrane,
Charles Mingus, Urszula Dudziak, Krzysztof Komeda, Zbigniew Namysłowski, relacje
z międzynarodowych festiwali: Newport – New York Jazz Festiwal, Monterey Jazz Festival,
Berliner Jazz Tage, North Sea Jazz Festival, Montreux Jazz Festival, Jazz Jamboree, Jazz
nad Odrą i innych, wykłady muzyczne Joachima Berendta, Romana Kowala, Andrzeja Schmidta,
Stefana Zondka, recenzje płyt i książek, Euro - Jazz Personalities - sylwetki biograficzne
słynnych muzyków z różnych krajów, grafiki Rafała Olbińskiego, Jana Sawki, Edwarda Lutczyna,
unikalne reklamy z okresu PRL-u.
Rafał Olbiński, światowej sławy malarz i ilustrator. Jesienią 1981 roku przyjechał do Nowego
Jorku na wystawę swoich plakatów w Polskim Instytucie Naukowym. Po wprowadzeniu w Polsce
stanu wojennego w grudniu 1981 pozostał w Nowym Jorku. Pierwszą okładkę zaprojektował
dla magazynu „Psychology Today” już w marcu 1982 roku. Wkrótce przyszły kolejne dla
magazynów: „Time”, „Newsweek”, „Business Week”, „Playboy” i wielu innych. Przez wiele lat
jego charakterystyczne malarskie ilustracje ukazywały się regularnie na łamach „The New York
Times”, gdzie współpracował z legendarnymi dyrektorami artystycznymi, Jerelle Kraus i Stevenem
Hellerem. W latach dziewięćdziesiątych stworzył serię wielokrotnie nagradzanych plakatów
operowych dla New York City Opera, czego kontynuacją były projekty plakatów oraz scenografii
dla wielu teatrów operowych w USA i w Polsce. Poza ilustracjami oraz plakatami muzycznymi,
filmowymi, teatralnymi i społecznymi zajmuje się też twórczością malarską utrzymaną w stylu
poetyckiego surrealizmu.
Za swoje prace otrzymał ponad 150 nagród, w tym złote i srebrne medale przyznawane przez
Klub Dyrektorów Artystycznych w Nowym Jorku oraz złote i srebrne medale od Towarzystwa
Ilustratorów w Nowym Jorku i Los Angeles. W 1994 roku otrzymał międzynarodowego Oscara
za Najbardziej Znaczący Plakat Świata, Prix Savignac w Paryżu. W 1995 roku jego plakat
zwyciężył w konkursie „Nowy Jork stolicą świata", wybrany przez jury pod przewodnictwem
ówczesnego burmistrza miasta Rudolfa Giulianiego.
Jednak zanim rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera w Nowym Jorku, przez 10 lat
pracował dla polskiego magazynu „Jazz Forum”, tworząc okładki kolejnych numerów oraz
ich szatę graficzną. W tym czasie spod jego ręki wyszło wiele wspaniałych prac realizowanych
różnymi technikami, które stworzyły unikalną oprawę plastyczną pisma. To właśnie ta
współpraca przygotowała Olbińskiego do pracy dla amerykańskich magazynów i okazała
się bezcenną podstawą, na bazie której stopniowo rozwijał i doskonalił swój warsztat.
Rafał Olbiński podczas otwarcia wystawy wybranych okładek „Jazz Forum” w Warszawie
w lipcu 2012 r. powiedział:Wspaniale wspominam pracę w „Jazz Forum”, bo miałem tam
absolutną wolność twórczą. Żaden dyrektor czy redaktor naczelny żadnego pisma na świecie
nie dał mi później takiej wolności jaką miałem zapewnioną najpierw przez Jana Byrczka
[założyciel „Jazz Forum” i jego pierwszy redaktor naczelny], a potem przez Pawła Brodowskiego
[redaktor naczelny od 1979 r.] w „Jazz Forum”, którzy się nie wtrącali w to co ja sobie robiłem.
Mogłem sobie eksperymentować, stąd widzą Państwo tu różne style, różną jakość okładek.
Gdyby nie ten trening, to ja przypuszczam, że nie robiłbym tego co robię w tej chwili. „Jazz
Forum” dodało mi skrzydeł. (…) Jestem zaszokowany, że te rzeczy po tylu latach się bronią.
(…) A na końcu żartobliwie dodał: Jestem szalenie dowartościowany i traktuję ten komplement
tutaj jako kredyt do tego, żeby coś wreszcie wartościowego zrobić.
Paweł Brodowski, Redaktor Naczelny „Jazz Forum” wspominał dziesięcioletnią pracę Rafała
Olbińskiego w redakcji czasopisma: Rafał przychodził do redakcji od czasu do czasu, zawsze
był na luzie, miał taką ogromną teczkę, komputerów wtedy oczywiście nie było, zawsze się
interesował tym co leżało w redakcji dookoła, jakieś czasopisma, zawsze brał, przeglądał,
i jak coś mu się spodobało to nie bacząc na nic, brał duże nożyczki i od razu wycinał. Ja
czasami protestowałem, ale mówił, żebym się nie martwił. W tej teczce miał zapas rysunków,
kiedy były przydatne, były wykorzystywane. Przez te 10 lat kiedy z nami współpracował, robił
wszystkie okładki, albo prawie wszystkie okładki i robił też makiety. Zabierał takie długie
szpalty do domu i we własnym studio układał. Pracował nie tylko w redakcji, współpracował też
z Pagartem, robił plakaty. Wierzył w siebie, wysyłał na różne konkursy i prawie zawsze jak coś
wysłał to zdobywał jakąś nagrodę. Sam się dziwił. Potem Jan Byrczek wyjechał do Stanów
Zjednoczonych, jeździłem pomagać na zaproszenie Byrczka. Potem wyjechał Rafał i został
już na stałe. To był rok 1981 i początek jego międzynarodowej kariery. My sobie lubimy tak
cicho myśleć, że ta praca w „Jazz Forum”, przygotowanie, pierwszy warsztat, umożliwiło potem
Rafałowi karierę. Do tej pory jesteśmy bardzo dumni, że Rafał z nami współpracował, spośród
wszystkich ludzi, których poznałem z tamtego okresu, może późniejszego, Rafał zrobił
najprawdziwszą karierę.
Wszystkie okładki wykonane przez Rafała Olbińskiego dla „Jazz Forum” można obejrzeć
na stronie www.polishjazzarch.com gdzie znajdują się zdigitalizowane archiwalne numery
magazynu w wersji polskiej, angielskiej i niemieckiej.
Fundacja im. Zbigniewa Seiferta www.zbigniewseifert.org zrealizowała w 2011 r. projekt
digitalizacji archiwalnych numerów „Jazz Forum”. Materiał nieodpłatnie umieszczony jest na
portalu www.polishjazzarch.com. W 2013 roku Fundacja im. Zbigniewa Seiferta zorganizowała
wystawę 30 wybranych okładek magazynu „Jazz Forum” w Stanach Zjednoczonych. W 2014 r.
wystawa pokazana była podczas Izmir Jazz Festival w Turcji, Wiosny Jazzowej w Zakopanem,
a także podczas Letniej Akademii Jazzu w Łodzi.
Pomysłodawcą wystawy jest Izabela Gabrielson - absolwentka Wydziału Artystycznego
Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej i Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Obroniła pracę doktorską na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
poświęconą twórczości Rafała Olbińskiego i będącą częścią dokumentacji polskiej sztuki
emigracyjnej.
Izabela Gabrielson mieszka i pracuje w USA, gdzie wykłada historię sztuki w Northwest
College of Art and Design oraz pracuje w galerii sztuki współczesnej Foster/White Gallery
w Seattle.
