III Festiwal Inspiracje-Interpretacje: Czesław Niemen

Inspiracje-Interpretacje: Czesław Niemen | 23 stycznia 2021 -> nagranie
Herbatka w oparach nostalgii | spotkanie z udziałem Teresy Drozdy, Pawła Sztompke, Czesława Bartkowskiego

Konkurs na interpretację piosenek Czesława Niemena
wystąpili: Bożena Górecka-Tokarczyk, Adrianna Górka, Sonia Hornatkiewicz, Malwina Jańta, Anna Maliszewska, Filip Rychcik, Kacper Siekirka, Julia Stelmach, Krzysztof Surówka, Wanesa Zacharzewska, Julia Zielińska, Patrycja Ziniewicz.

akompaniatorzy: Tomasz Kaczmarek, Dominik Mąkosa

Inspiracje-Interpretacje: Czesław Niemen | 24 stycznia 2021 -> nagranie
Werdykt jurorów | występy laureatów konkursu
gościnnie: Janusz Radek „Jeszcze bliżej. Opowieści Niemenem”

„Dziwny jest ten świat, gdzie jeszcze wciąż mieści się wiele zła” – śpiewał w swoim wielkim przeboju Czesław Niemen. Niestety zło spadłe minionej wiosny w postaci pandemii i wynikających z niej trudności omal nie obróciło przygotowań trzeciej edycji festiwalu Inspiracje-Interpretacje: Czesław Niemen wniwecz. Jednak w myśl niemenowskiego cytatu, że „ludzi dobrej woli jest więcej”, udało się festiwal przeformatować tak, że choć bez publiczności na sali, kuluarowej atmosfery, bez celebracji, świętowania, ale z obecnością uczestników konkursu oraz zaproszonych gości  III Inspiracje-Interpretacje stały się faktem. 

W tym roku zabrakło możliwości, by uczestnicy mieli  okazję się lepiej poznać,  m.in. pracując wspólnie na zajęciach Małgorzaty Sozańskiej-Król (specjalistki z zakresu technik mowy). Warsztaty, trwające praktycznie rzecz biorąc cały grudzień odbywały się niemal wyłącznie online, podobnie próby z akompaniatorami – Tomaszem Kaczmarkiem i Dominikiem Mąkosą. Niemniej nagrania festiwalowych wydarzeń odbyły się już na scenie Światowida na żywo, niestety bez udziału ożywczej energii jaką zawsze niesie w sobie obecność publiczności. 

Dlaczego Niemen? Ten znakomity wokalista to nie tylko również świetny kompozytor, to po prostu muzyczny fenomen! I nie chodzi jedynie o liczbę jego popularnych piosenek, czy sam „Dziwny jest ten świat” – przebój uznany za polski utwór wszech czasów – kamieniem milowym jest wydana w 1970 roku płyta Enigmatic i obecne na niej nazwiska znakomitych muzyków, jak i same kompozycje Niemena. Ich nowoczesne aranżacje, instrumentarium oraz elektroniczno-rockowo-jazzowe brzmienie stały się równocześnie artystycznym transferem wielkich klasyków polskiej poezji (teksty Norwida, Asnyka, Tetmajera) do muzyki rockowej. 

O Niemenie jako twórcy opowiadali Paweł Sztompke i Czesław Bartkowski, goście spotkania pod nazwą „Herbatka w oparach nostalgii”, które poprowadziła festiwalowa jurorka, jak i ekspertka od piosenki literackiej, dziennikarka Teresa Drozda. W ich rozmowie Niemen jawi się jako muzyk bardzo starannie kształtujący swój artystyczny program (czasem działo się to w opozycji do opinii speców od promocji), zawsze świetnie przygotowany i nie znoszący półśrodków, jak i zafascynowany eksperymentami i poszukiwaniem nowych muzycznych brzmień.

Przynosiło to różne efekty – z jednej strony, o czym wspomina Paweł Sztompke, Niemenowi udało się w swojej amerykańskiej trasie przełamać „polskie ścieżki”, bo koncertował nie tylko dla Polonii i zdobył zainteresowanie tamtejszego rynku. Z drugiej strony, co słyszymy w relacji Czesława Bartkowskiego, bywało np. podczas włoskiej trasy grupy, że grali koncert w sali, gdzie zwykle odbywały się dyskoteki i ludzie przychodzili tam głównie potańczyć. Nie było wtedy jednak opcji, by z zaplanowanego programu „wypadł” monumentalny „Bema pamięci rapsod żałobny”, co rozrywkowo nastawioną publiczność wprawiło w konsternację.

Biorąca w Inspiracjach-Interpretacjach udział młodzież – co podkreślali potem jurorzy, wybierając konkursowe piosenki nie poszła łatwymi skojarzeniami. W programie oprócz niemenowskich hitów jak: „Dziwny jest ten świat”, „Sen o Warszawie” znalazły się też utwory mniej znane m.in. „Pieśń wojów”, czy jak się okazało wyróżniony nagrodą „Śmiech megalozaura”. Kaliber wyzwania, z jakim muszą się zmierzyć uczestnicy konkursu jest niewątpliwie ekstremalny - piosenki z repertuaru Niemena, o nieoczywistych często liniach melodycznych i harmoniach są po prostu wykonawczo piekielnie trudne! I choć na shortliście jurorów (Teresa Drozda, Janusz Radek, Mariusz Kiljan) najpierw znalazło się sześć nazwisk (Adrianna Górka, Sonia Hornatkiewicz, Kacper Siekirka, Filip, Rychcik, Patrycja Ziniewicz i Julita Zielińska), to rozkład punktów i efekt rozmów skrócił tę listę do czterech osób.

I nagrodę (w wysokości 3 tys. zł) oraz statuetkę III Inspiracji-Interpretacji wyśpiewała Julita Zielińska. Zawodowo jest związana z muzyką, prowadząc Studio Twórczości Artystycznej w Gdańsku, pisze teksty, komponuje, gra na fortepianie. Pojawia się też  w roli wykładowcy na wielu warsztatach muzycznych w Polsce. Nagroda przyczyni się zapewne do szybszego wydania nowego autorskiego materiału nad którym wokalistka obecnie pracuje.

Drugie miejsce w konkursie zajął (z nagrodą 2 tys. zł) Filip Rychcik, mający już okazję sprawdzić się w niemenowskim repertuarze jako laureat festiwalu Niemen Nonstop w Słupsku. Ma już spore doświadczenie wokalne, w tym na koncie współpracę z grupą Mafia.

Nagroda trzecia została podzielona równorzędnie (po 1 tys. zł każda) i powędrowała do rąk Kacpra Siekirki wrocławskiego wokalisty i gitarzysty, który na co dzień najlepiej czuje się w muzycznych klimatach funkowo – jazzowych, ale zaczyna próbować swoich sił także w repertuarze autorskim oraz Soni Hornatkiewicz, finalistki programu The Voice of Poland, aktualnie studiującej też aktorstwo  w Studium Musicalowym przy Teatrze Muzycznym Capitol we Wrocławiu.

Wszyscy uczestnicy i goście festiwalu znaleźli także własne miejsce w unikatowej galerii portretów, którą dla Inspiracji-Interpretacji stworzył znakomity ilustrator/ karykaturzysta – Tomasz Broda. I choć samego autora tych zabawnych rysunków nie sposób było w tym roku podejrzeć w trakcie pracy, to fantastyczne efekty  jak najbardziej możemy podziwiać na specjalnej wystawie dostępnej też online. 

W finale festiwalu zabrzmiał recital „Jeszcze bliżej” w wykonaniu Janusza Radka, któremu przy fortepianie towarzyszył Adam Drzewiecki. Koncert rozpoczęła piosenka „Czas jak rzeka” – i choć od pierwszego spotkania wokalisty z niemenowskim repertuarem na płycie „Dziwny jest ten świat. Opowieść Niemenem” minęło już dziesięć lat, to każda z prezentowanych tego wieczoru piosenek  na pewno nie była ponownym wchodzeniem „ do tej samej rzeki”.  Sam wokalista podkreśla wprawdzie, że ten recital jest powrotem do takiego dawnego, bardzo emocjonalnego śpiewania niosącego wzruszenie, ale paradoksalnie nowe aranże utworów uwzględniające wokalizy i traktowanie głosu jak instrumentu ukazały muzyczne zainteresowania Janusza Radka „jeszcze bliżej” niemenowskich eksploracji w poszukiwaniu nowych brzmień.

Oba koncerty festiwalu, w tym recital Janusza Radka, dostępne są bezpłatnie na kanale You Tube ODT Światowid.

Katarzyna Sipko/ fot. Damian Janus

nagrania: Krzysztof Wilma Replica Patek Philippe
oprawa wizualna festiwalu: Renata Kurczyńska
Galerie zdjęć/ fot. Damian Janus -> TUTAJ
Inspiracje-Interpretacje okiem Tomasza Brody -> filmowy wernisaż

Partner: ZAiKS, Miasto Wrocław, Art. Hotel, Five o’clock

Patronat medialny: Radio Ram, Radio Wrocław, Radio Wrocław Kultura; Gazeta Wyborcza Wrocław, Strefa Piosenki, PiK.