Wystawa fotografii „Kościoły Pokoju na Dolnym Śląsku” w Jeleniej Górze

Wernisaż: 14 września 2014, godz. 16.00

Fotograficzna relacja dolnośląskiej artystki Barbary Górniak ma wymiar niezależnego dzieła, powstałego na skutek obcowania z wybitnymi zabytkami architektury - kościołami pokoju w Jaworze i Świdnicy.

Wystawa i album zostały zrealizowane przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu z okazji obchodów jubileuszu 20-lecia partnerstwa Dolnego Śląska i Dolnej Saksonii.

Jako dzieło architektoniczne Kościoły Pokoju pozostają ponadczasowym przekazem, świadczącym o determinacji i sile ducha. Są istotnym dowodem zapoczątkowanych przemian społeczno-religijnych, kiedy trwały pluralizm religijny, promieniujący wówczas z krajów Rzeszy, inicjował powszechność postawy tolerancji w nowożytnej Europie.

Po upływie wieków, konstrukcje kościołów wykazują zadziwiającą trwałość, pomimo zastosowanych do budowy niewyszukanych materiałów. Pozostają obecnie największymi w Europie obiektami, wzniesionymi w konstrukcji szkieletowo-ryglowej.

W 2001 roku oba kościoły zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Znalazły się tam jako jeden z trzynastu polskich obiektów w światowym wykazie najcenniejszych dzieł zabytkowej architektury.

Kościół świdnicki zyskał, ponadto, znaczenie symbolu polsko-niemieckiego pojednania. Tutaj właśnie w 1989 roku premier Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Niemiec Helmut Kohl wspólnie modlili się o pokój i pojednanie między naszymi narodami.

Wystawa, którą prezentujemy w jubileuszowym roku partnerstwa regionów – Dolnego Śląska i Dolnej Saksonii, podkreśla wagę ponadczasowego przesłania, emanującego z dzieła. Przetrwało, budząc nieodmienny podziw dla siły ludzkiego ducha i skali determinacji. Do dzisiaj kościoły pełnią pierwotną rolę jako miejsca zgromadzeń, religijnych przeżyć, integracji społeczności wokół chrześcijańskich zasad. Przez ich wnętrza przepływa rzeka Czasu, który zawsze niesie ludzkim społecznościom wyzwanie sprostania coraz to nowym przeciwnościom. Przesłanie zawarte w obydwu pomnikach kultury, trwających do dziś na Dolnym Śląsku, pozwala wierzyć w osiąganie z pozoru niemożliwych celów. Są one dziełami ludzkich rąk i umysłów, które dla Boskiej chwały stworzyły dzieła pełne uniwersalnego piękna. Ukształtowało je pragnienie wolności, które w ludzkiej naturze pozostaje niezmienne i w każdej epoce jednakie. Tak jak bolesne ziarnko piasku potrafi przeobrazić się w ciele perłopława w jaśniejący blaskiem klejnot, tak trudne doświadczenia ludzkiej egzystencji czasem prowadzą do zaistnienia fenomenów, przekraczających granice dotychczasowych doświadczeń.

Barbara Górniak i jej fotograficzna notacja

Fotograficzna relacja dolnośląskiej artystki Barbary Górniak ma wymiar niezależnego dzieła, powstałego na skutek obcowania z wybitnym zabytkiem architektury. Nieokiełznana architektoniczna wizja Albrechta von Saebischa zmusza do milczenia wobec siły energii zatrzymanej w tej przestrzeni. O kościołach często mówi się, że są namodlone. Artystce udało się niemal zawrzeć w przedstawionych fotogramach szepty, które niewątpliwie można usłyszeć, pozostając uważnym wobec tutejszego genius loci. Dostrzega w niej fascynujące szczegóły dekoracji – ciągi złoconych opowieści, które na niektórych ze zdjęć składają się w niezwykły chór plastycznych form, ukształtowanych dłońmi siedemnastowiecznych śląskich artystów. Fotogramy stanowią formę swego rodzaju ekfrazy poetyckiej – próbującej jeszcze raz opowiedzieć ten zamknięty szachulcowymi ścianami świat, który przed kilkuset laty wykreowała pełna odwagi i woli ludzka wyobraźnia.

Henryk Dumin

Wystawa i druk albumu zostały sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego.

Wystawa była prezentowana w:
3.05.2013, Hannover Congress Centrum, Theodor-Heuss-Platz 1-3
16.05.2013, Konsulat Generalny RP w Hamburgu, Gründgensstr. 20
06.2013 Marienkirche Osnabrück, Markt 13-14, 49074 Osnabrück
09.2013 Schloss Bückeburg, Schloßplatz 1, 31675 Bückeburg
11.2013 Chapelle pour l’Europe, rue Van Maerlantstraat 22-24, 1040 Bruxelles
10.12.2013 Eglise Notre Dame du Sablon rue du Sablon, 1000 Bruxelles
11.02.2014 Centrum Kultury "ZAMEK" pl. Świętojański 1, Wrocław
25.04.2014 Bogatyński Ośrodek Kultury

Organizator: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

 
Współorganizator: Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna w Jagniątkowie

 Mecenat:  Marszałek Województwa Dolnośląskiego

Tekst: Henryk Dumin

Zdjęcia: Barbara Górniak, www.gorniak.barbara.artwroc.com