Wystawa VOT KEN YOU MACH?
Wernisaż: 29.05.2015, godz. 19:00
„Vot ken you mach?”
Sztuka, filmy, koncerty, komiksy, wykłady oraz dyskusje o żydowskiej tożsamości w dzisiejszej Europie
Muzeum Współczesne Wrocław
29.05 - 31.08.2015
Artyści: Paweł Althamer (Warszawa), Łukasz Baksik (Warszawa), Yael Bartana (Amsterdam / Berlin / Tel Awiw), Stanisław Dróżdż (zm. w 2009 roku we Wrocławiu), Amit Epstein (Berlin), Inga Fonar-Cocos (Tel Awiw), Yael Frank (Tel Awiw), Karolina Freino (Wrocław), Eduard Freudmann (Wiedeń), Rafał Jakubowicz (Poznań), Sharone Lifschitz (Londyn), Haim Maor (Beer-Szewa), Dawid Marszewski (Poznań), Michaela Melián (Hamburg), Tamara Moyzes (Praga), Eran Nave (Tel Awiw), Damir Nikšić (Sarajewo), Ruth Novaczek (Londyn), Eli Petel (Jerozolima), Krystyna Piotrowska (Warszawa), Nikola Radić-Lucati (Belgrad / Tel Awiw), Joanna Rajkowska (Nowogrodzie / Londyn), Barak Reiser (Frankfurt nad Menem), Ofra Riesenfeld (Poznań / Tel Awiw), Eran Schaerf (Berlin), Anna Shapiro (Drezno), Maya Schweizer (Berlin/Rzym), Tehnica Schweiz
(Gergely László & Péter Rákosi) (Berlin / Budapeszt), Tal Sterngast (Berlin), Yael Vishnizki-Levi (Warszawa), Shira Wachsmann (Berlin), Arye Wachsmuth (Wiedeń), Claire Waffel (Berlin), Shlomi Yaffe (Praga), Amir Yatziv (Berlin / Tel Awiw), Artur Żmijewski (Warszawa)
Zespół kuratorski: Rafał Jakubowicz (Poznań), Valentina Marcenaro (Drezno), Christiane Mennicke-Schwarz (Drezno), Dorota Monkiewicz (Wrocław)
Tytuł wystawy, „Vot ken you mach?” został zaczerpnięty z popularnej piosenki urodzonego na Białorusi Aarona Lebedeffa (1873-1960), w młodości kantora, który w latach 20. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, szybko stając się gwiazdą żydowskiego wodewilu, twórcą spektakli oraz komedii muzycznych w Jidysz, traktujących o tęsknocie imigrantów za opuszczonym światem wschodnioeuropejskiego sztetl.
Pierwsza część wystawy „Vot ken you mach?”, dotyczącej żydowskiej tożsamości w dzisiejszej Europie, będącej inicjatywą Christiane Mennicke-Schwarz oraz Valentiny Marcenaro, została otwarta w Kunsthaus Dresden, w grudniu 2013 roku. Towarzyszył jej cykl wydarzeń – koncertów, performansów, spotkań oraz dyskusji.
Wystawa w MWW jest rozwinięciem tamtego projektu. Do udziału w niej zaprosiliśmy więcej artystów, m.in. z Bośni i Hercegowiny, Czech, Izraela oraz Polski.
Znaczące jest miejsce, w którym swoją tymczasową siedzibę znalazło Muzeum Współczesne – zrewitalizowany niemiecki schron przeciwlotniczy z drugiej wojny światowej, na którego fasadzie znajduje się ikoniczna dla Wrocławia i zarazem polskiej poezji konkretnej „Klepsydra” Stanisława Dróżdża z 1968 roku. Tytułową „Klepsydrę” tworzy kompozycja z umieszczonych w odpowiednim porządku słów: „było”, „jest”, „będzie”.
„Klepsydra” Stanisława Dróżdża koresponduje z pracą Eliego Petela „HYHYHY” („Might This Thing Be”) z 2007 roku. Użyte przez Petela słowo „היהיה” (czyt. „Ha-jihje”) zawiera dwie litery stanowiące trzon świętego tetragramu (יהוה), czyli dwie pierwsze litery Boskiego Imienia:י (Jod), ה (He), czyli יה (Jah). Można je odczytać na różne sposoby, odkrywając kolejne znaczenia. Słowo to pojawia się dwukrotnie w Biblii hebrajskiej (2 Krl 7,2 oraz 7,19): za pierwszym razem wyraża ono powątpiewanie, czy określone wydarzenie faktycznie nastąpi, za drugim jest przywołaniem tej samej wypowiedzi, gdy rzecz jednak nastąpiła. Tytułowy wyraz można jednak odczytywać również na inne sposoby, wprost albo wspak – na przykład jako „Hajo-haja” (dawno, dawno temu) bądź jako „Hi hi hi”, czyli drwiący chichot.
Wiele spośród realizacji prezentowanych na pierwszej (drezdeńskiej) oraz drugiej (wrocławskiej) odsłonie wystawy „Vot ken you mach?” odnosi się do trudnej relacji pomiędzy przeszłością i teraźniejszością, a także przyszłością – co w przypadku historii Europy, zwłaszcza zaś Polski i Niemiec, wydaje się zrozumiałe. Realizacje zaproszonych do wystawy artystów można czytać w kontekście swoistej ramy, wyznaczonej dziełami Stanisława Dróżdża i Eliego Petela.
Rafał Jakubowicz, Dorota Monkiewicz (polska część zespołu kuratorskiego)
Wystawie będzie towarzyszył cykl wykładów oraz dyskusji przygotowanych przez Katkę Reszke.
Kuratorem sceny muzycznej jest Adam Moryc.
Wystawa dofinansowana ze środków Kulturstiftung des Bundes i Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Informacja pochodzi z materiałów prasowych organizatora: www.muzeumwspolczesne.pl
