Sięganie do źródeł ma zawsze inspirującą moc i wielką wartość. Niemniej odkrywanie bogactwa tradycji muzycznej Oels – Oleśnicy przerosło moje najśmielsze oczekiwania. Pisząc pracę dyplomową w Dresdner Akademie für Alte Musik natrafiłam w zbiorach starodruków Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego na kompozycje okolicznościowe wydawane nakładem oficyn oleśnickich. Wtedy, w roku 1998 były dopiero odkrywane i katalogowane. Niebagatelną rolę w badaniu i dokumentowaniu muzycznej spuścizny Oleśnicy odegrały badania wrocławskiej muzykolog dr Agnieszki Drożdżewskiej.
Muzykalia Oleśnickie budzą obecnie gorące emocje środowiska muzykologicznego na całym świece. Odkrywane w zbiorach Sächsische Landes und Universitätsbibliothek zu Dresden (zbiory dawnej biblioteki Książąt Oleśnickich) czy Library of Congress w Waszyngtonie wskazują na znaczącą pozycję naszego miasta.
Intensywny rozwój oświaty i kultury postępował w Oels w kilku etapach. Za panowania Podiebradów budujących nowy system edukacji m.in. w zakresie nauki śpiewu i uczestniczenia w wydarzeniach kulturalnych. Za Wirtembergów otwierających pierwszy teatralny budynek w historii miasta (Dom Komediowy), organizujących przedstawienia teatralne, uroczystości dworskie, parady wojskowe. Po XIX-wieczny kulturalny rozkwit Oleśnicy, powstanie nowoczesnego budynku teatralnego (Oleśnickie Sale Miejskie z salą koncertową na 1200 miejsc), powiększenia zasobów biblioteki zamkowej, nawiązania współpracy ze słynnymi artystami, naukowcami, pisarzami i pedagogami. W Oels odbywały się regularnie koncerty abonamentowe, przedstawienia teatralne, projekcje filmowe, przedstawienia baletowe, koncerty promenadowe, bale, pokazy cyrkowe. Obie dynastie dbały o wysoki poziom kapeli zamkowej, zapraszały do współpracy znanych artystów, regularnie zamawiały kompozycje okolicznościowe. Władcy wspierali kształcenie organistów i kantorów oleśnickich świątyń co miało decydujący wpływ na jakość oprawy liturgicznej, działalność chórów i zakładanie towarzystw muzycznych. Wyjątkowym etapem muzycznego znaczenia Oleśnicy są lata 1794-1799. W tym czasie na zamówienie Fryderyka Augusta znany wiedeński kompozytor Carl Ditters von Dittersdorf napisał dla prywatnego teatru dworskiego w Oels 10 dzieł scenicznych, z których 7 miało swoje prawykonania w naszym mieście. Dzięki temu etapowi Oels zaistniała w literaturze powszechnej historii muzyki.
Mamy wielkie szczęście, ze Oleśnica zachowała zamek i piękne świątynie – ośrodki historycznie tak ważne dla kultury muzycznej Śląska. Kultura dawnej Oleśnicy wskazuje na dążenie warstwy mieszczaństwa do osiągnięcia poziomu wykształcenia arystokracji.
70 lat szkolnictwa artystycznego w Oleśnicy – jego dynamiczny rozwój i wysoki poziom wskazują na dorobek powojennych Oleśniczan, a przede wszystkim na potencjał jaki możemy w dalszym ciągu wzmacniać i rozwijać.
Agnieszka Ostapowicz
