Wystawa stała - "SZTUKA ŚLĄSKA XVI - XIX W." [Wrocław]
Wystawa jest przeglądem dorobku artystycznego regionu, poczynając od renesansu, a kończąc na czasach kształtowania się nowych tendencji stylowych na początku XX wieku. Prezentowane zabytki – bogactwo ich tematyki, walory artystyczne, różnorodność formalna i techniczna – są świadectwem wielokulturowości Śląska.
W amfiladzie sal od I do VIII eksponowane jest malarstwo i rzeźba doby renesansu, manieryzmu i baroku. Dzieła mistrzów – często przybyszów z innych części Europy – sąsiadują z pracami miejscowych, niekiedy anonimowych twórców. Obok obrazów i rzeźb religijnych (w tym dużego zespołu epitafiów) możemy podziwiać przykłady sztuki świeckiej, głównie portretowej. Zabytki powstały pod wpływem europejskich prądów: reformacji, humanizmu i kontrreformacji. W sztuce śląskiej zjawiska te ukazane zostały w oryginalny, specyficzny dla tych ziem sposób. Równolegle w ciągu korytarzowym galerii zaprezentowano przedmioty z dziedziny kultury materialnej i skarby rzemiosła (m.in. zabytki cechowe, gobeliny, militaria i meble).
W salach: IX i X dokonano przeglądu osiągnięć artystów zwią-zanych ze Śląskiem od lat pięćdziesiątych XVIII wieku do końca XIX. Dwa style – klasycyzm i biedermeier – ukazane zostały przez sztukę portretową, a drugą połowę XIX w. reprezentują dzieła tzw. śląskiej szkoły pejzażu. W ostatniej – XI sali są prace z przełomu XIX i XX w., zróżnicowane tematycznie – odzwierciedlające ówczesne poszukiwania artystyczne twórców związanych głównie z wrocławską Akademią. W sąsiednich korytarzach pokazano rzemiosło artystyczne, w tym: kamionkę z Bolesławca, prószkowski fajans, porcelanę z wytwórni wałbrzyskich, wyroby szklane z hut w Kotlinie Jeleniogórskiej, a także żeliwną galanterię rzeźbiarską. Wiele spośród eksponowanych w galerii obrazów i rzeźb znajdowało się pierwotnie w świątyniach Wrocławia, w klasztorach i pałacach opatów cysterskich w Lubiążu, Kamieńcu Ząbkowickim i Krzeszowie oraz w kłodzkim kolegium jezuickim. Prezentowane na wystawie renesansowe epitafia pochodzą głównie z wrocławskich kościołów św. Marii Magdaleny i św. Elżbiety. Częściowo zachowana kolekcja portretów z „Galerii sławnych” Tomasa Rehdigera na mocy zapisu testamentowego przechowywana była w Bibliotece Elżbietańskiej.
Dzieła wybitnych twórców śląskiego baroku wykonane zostały m.in. do kościołów: św. Krzyża (rzeźby Tomasa Weissfeldta), Najświętszej Marii Panny na Piasku (grupa rzeźbiarska Zwiastowanie Franza Josepha Mangoldta) oraz Marii Magdaleny (prospekt organowy autorstwa Johanna Georga Urbańskiego). Pod protektoratem opatów lubiąskich i krzeszowskich działał Michael Willmann. Najbardziej interesujące przykłady nowożytnego malarstwa świeckiego pochodzą z cieplickich zbiorów rodziny Schaffgotschów i pałacowej rezydencji Magnisów w Bożkowie.
Po raz pierwszy nowożytne zabytki tego regionu udostępniono publiczności dopiero w roku 1963. Najnowsza aranżacja Galerii Sztuki Śląskiej XVI-XIX w. pozwoliła na stworzenie wyjątkowo obszernej i różnorodnej ekspozycji. Znaczna część prezentowanej kolekcji pochodzi z przedwojennych zbiorów Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych (Schlesisches Museum der bildenden Künste) oraz Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności (Schlesisches Museum für Kunstgewerbe und Altertümer). Została ona wzbogacona o dary, depozyty i zakupy.
W 2006 r. do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu zakupiona została niezwykle cenna kolekcja szkła barokowego, która powiększyła kolekcję barokowego szkła rytowanego muzeum o 30%. Zakup zrealizowano dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na kolekcję składa się 26 niezwykle cennych eksponatów, wśród których są pamiątkowe i okazjonalne puchary, pucharki, flakon toaletowy, kufel i szklanica. Większość z nich powstała w hutach na Dolnym Śląsku, a także w Czechach i Brandenburgii.
tekst: Iwona Gołaj, Grzegorz Wojturski, Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Przewodnik, wyd. Muzeum Narodowe we Wrocławiu 2006.
