Post-Apocalypsis

Dzięki instalacji „Post-Apocalypsis” Polska otrzymała pierwszy od 36 lat Złoty Medal na Praskim Quadriennale – największym na świecie wydarzeniu wystawienniczym poświęconym projektowaniu przestrzeni. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, który był koordynatorem polskich ekspozycji na PQ 2015, zaangażował do prac nad „Post-Apocalypsis” badaczy, programistów, kompozytorów, projektantów i architektów. Był to pierwszy w historii Praskiego Quadriennale i polskiej ekspozycji projekt opierający się w tak znacznym stopniu na wspólnym procesie twórczym, co zostało dostrzeżone przez jury. Jego członkowie, przyznając twórcom główną nagrodę w prestiżowej kategorii Sound Design, zwrócili także uwagę na „interaktywny charakter przestrzeni dźwiękowej odzwierciedlający współczesne koncepcje dotyczące relacji między naturą, ludźmi i technologią”.

Instalacja „Post-Apocalypsis” projektuje współczesną wizję świata sieciowego i globalnego. Widzowie wkraczają bezpośrednio w zagęszczoną przestrzeń danych pogodowych transmitowanych na żywo, między innymi z różnych miejsc energetycznych zagrożeń i katastrof na Ziemi (Czarnobyl, Los Alamos, Fukushima). Aktualizowane na bieżąco dane poddawane są artystycznemu przetworzeniu poprzez sonifikację – w ten sposób instalacja zostaje wypełniona audiosferą reagującą na ludzką obecność. Dawne romantyczne wizje natury, ujmowanej jako krajobraz i tło dla ludzkich zdarzeń, tak ważne niegdyś dla rozwoju teatralnej scenografii, zostają tutaj poddane rewizji.

– Kiedy w 1968 roku Jerzy Grotowski przygotowywał swój ostatni spektakl „Apocalypsis cum figuris”, jedno z ważniejszych przedstawień XX wieku, myślał o przestrzeni jako wartości rozgrywającej się i rozciągającej pomiędzy samymi tylko ludźmi. Była to pusta, antropocentryczna przestrzeń, otwarta zarówno na nawiązywanie relacji, jak i na poszukiwanie indywidualnej duchowej głębi. Gest przywołania tamtego wydarzenia, wykonany przez nas dziś na początku XXI wieku, ma niezwykłe znaczenie – szczególnie jeśli jednym z prowokatorów tego działania jest Jerzy Gurawski, scenograf współpracujący z reżyserem w pierwszym okresie jego działań artystycznych – zwraca uwagę Agnieszka Jelewska, kuratorka wystawy.

Gurawski, projektant przestrzeni do instalacji „Post-Apocalypsis”, przez wiele lat współpracował z Jerzym Grotowskim, przygotowując przestrzenie teatralne m.in. do „Dziadów”, „Kordiana”, „Akropolis”, „Tragicznych dziejów doktora Fausta” oraz „Księcia Niezłomnego”. Na potrzeby każdego z tych przedstawień tworzył odmienne relacje przestrzenne między aktorami a widzami.

Instalacja zostanie zaprezentowana w Sali Teatru Laboratorium, a więc w miejscu, gdzie powstały dwa ostatnie spektakle Jerzego Grotowskiego, „Apocalypsis cum figuris” i „Książę Niezłomny”. Z myślą o nowej przestrzeni dobudowana zostanie specjalna membrana, która tworzy idealnie równą płaszczyznę, a w tym wypadku wyznacza ściany instalacji.

18 września o godzinie 18:00 w Sali Teatru Laboratorium odbędzie się spotkanie z dr hab. Agnieszką Jelewską oraz Jerzym Gurawskim.

W listopadzie ekspozycję „Post-Apocalypsis” będzie można zobaczyć także w Katowicach – w Centrum Scenografii Polskiej działającym przy Muzeum Śląskim.

Instalacji towarzyszy polsko-angielska publikacja o tym samym tytule. Książka zawiera teksty realizatorów instalacji Agnieszki Jelewskiej i Michała Krawczaka oraz Jerzego Gurawskiego, a także recenzje spektakli oraz eseje m.in. Marii Janion, Dariusza Kosińskiego, Dobrochny Ratajczakowej i Dariusza Szweda.

Organizatorami wydarzenia są Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego.

Partnerzy: ARPA, HAT Research Center, firma DPS.

Kuratorka: Agnieszka Jelewska, projektant przestrzeni: Jerzy Gurawski i ARPA (Architektoniczna Pracownia Autorska Jerzego Gurawskiego), experience designer: Michał Krawczak, sound designer: Rafał Zapała, interaction designer: Paweł Janicki, interactive system engineer: Michał Cichy, producent wykonawczy: Anna Galas-Kosil (Instytut Teatralny), koordynator: Edyta Zielnik (Instytut Teatralny).

Instalacja czynna codziennie (od 16 do 21 września) w godzinach 11:00–17:00. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Źródło: materiały prasowe organizatora